Các công ty bất động sản ở Trung Quốc ngày càng khó làm giàu, theo South China Morning Post (SCMP). 20 trong số 24 doanh nghiệp bất động sản theo dõi bởi JPMorgan Chase đã không đạt doanh số dự kiến năm 2018.

Lợi nhuận của họ vẫn tăng và bất động sản vẫn là một trong những khu vực quan trọng nhất của kinh tế Trung Quốc. Tuy nhiên, nếu nhìn dài hạn, lợi nhuận và quan trọng hơn là sự hỗ trợ của chính phủ với họ giảm dần.

Để giữ vững vị trí “ông trùm” của nền kinh tế, các công ty này nhanh chóng đa dạng hóa ngành nghề kinh doanh và đón đầu lĩnh vực đang được Chính phủ Trung Quốc ưu đãi: công nghệ. Họ đầu tư vào robot, xe điện và trí tuệ nhân tạo (AI).

Nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn Trung Quốc chuyển sang đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ. Ảnh: SCMP.

“Thành công hay thất bại không thành vấn đề. Ở giai đoạn này, chuyện quan trọng nhất là những mảng kinh doanh mới sẽ giúp cho vị thế của họ. Bất động sản rõ ràng không còn là “đứa con cưng” của chính phủ Trung Quốc hiện tại”, Lung Siu-fung, nhà phân tích tại công ty tài chính CMSI nói.

Một dấu hiệu rõ ràng của sự dịch chuyển này là một trong những doanh nghiệp bất động sản lớn nhất Trung Quốc đã đổi tên từ “Bất động sản Longfor” sang “Tập đoàn Longfor”.

Longfor nói rằng thương hiệu mới của công ty gắn nhiều hơn với chiến lược kinh doanh dài hạn của mình và một trong những số đó là “đổi mới liên tục”.“Không dễ để đàm phán với chính phủ nếu hiện tại bạn chỉ là một công ty bất động sản đơn thuần”, CEO Longfor, Shao Mingxiao, chia với SCMP gần đây.

Thời kỳ huy hoàng của bất động sản đã qua

Bất động sản Trung Quốc có một năm 2018 thắng lớn khi doanh thu tăng 14,7% và đạt kỷ lục 1.800 tỷ USD, gấp 7 lần tại Mỹ.

Nhưng những ngày vui của ngành bất động sản tại Trung Quốc đang dần đi đến hồi kết. Kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm nhất trong gần 3 thập kỷ qua đang khiến nhà đầu tư và những người có nhu cầu nhà ở trì hoãn việc mua nhà.

Thành công hay thất bại không thành vấn đề. Ở giai đoạn này, chuyện quan trọng nhất là những mảng kinh doanh mới sẽ giúp cho vị thế của họ.

Lung Siu-fung, nhà phân tích tại công ty tài chính CMSI

Theo dự báo của ngân hàng JPMorgan Chase, doanh số của toàn thị trường bất động sản Trung Quốc theo diện tích có thể giảm 3,4% trong năm nay và tiếp tục giảm thêm 1,5% vào năm 2020.

Những dấu hiệu cảnh báo sự suy thoái của thị trường bất động sản Trung Quốc cũng đã xuất hiện ngay trước mắt. 20 trên số 24 công ty bất động sản lớn nhất Trung Quốc theo giá trị vốn hóa không đạt được mục tiêu doanh thu trong năm 2018.

Người Trung Quốc xưa có câu “cùng tắc biến, biến tắc thông, thông tắc cửu”. Đại ý là sự vật phát triển tới một lúc sẽ đạt cực hạn thì ắt phải thay đổi, thay đổi được mới vượt qua được, vượt qua được mới tồn tại lâu được. Và các công ty bất động sản Trung Quốc đang thích ứng với hoàn cảnh bằng cách thay đổi chính mình.

Country Garden Holdings, doanh nghiệp bất động sản lớn nhất Trung Quốc về doanh thu, tuyên bố sẽ trở thành một tập đoàn công nghệ cao. Country Garden đang rót 10,2 tỷ USD vào lĩnh vực robot với tuyên bố lĩnh vực này sẽ giúp tập đoàn tiết kiệm một khoản chi phí khổng lồ trong tương lai.

Một ví dụ khác là Evergrande, một trong ba công ty bất động sản lớn nhất Trung Quốc đang đầu tư vào xe điện.

Nhưng chắc chắn những khoản đầu tư thử nghiệm đầu tiên có thể mang lại những thất bại đau đớn.

Sun Hongbin, Chủ tịch Sunac China Holdings, công ty bất động sản xếp thứ tư về doanh số tại Trung Quốc đại lục, cho biết khoản đầu tư 2,8 tỷ USD vào nền tảng phát video trực tuyến Leshi đã thất bại. Nhưng ông Sun vẫn khẳng định sẽ tìm cách mở rộng lĩnh vực kinh doanh.

“Nếu không chịu đựng thất bại và cảm thấy đau, ngay cả người thông minh nhất cũng không thể phát triển”, ông Sun tuyên bố trong một cuộc họp báo vào năm ngoái.

5 công ty bất động sản dẫn đầu Trung Quốc về giá trị vốn hóa đều không hoàn thành mục tiêu doanh thu năm 2018. Ảnh: SCMP.

Những con robot xây nhà

Việc chuyển hướng đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao của các ông lớn bất động sản Trung Quốc đưa ra giữa lúc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang đẩy mạnh hiện thực hóa tham vọng “Made in China 2025”, kế hoạch sẽ biến Trung Quốc thành một cường quốc đổi mới.

“Sự tự quyết và đổi mới là những thứ không thể tránh được nếu muốn vươn lên vị trí của một quốc gia dẫn đầu thế giới về công nghệ”, ông Tập Cận Bình phát biểu tại một sự kiện hồi tháng 5/2018.

Giờ đây lời nói của ông Tập Cận Bình lại vang vọng trong những bài phát biểu của các doanh nhân, tỷ phú bất động sản.

Hôm 22/1, trong buổi tiệc thường niên của Country Garden, nhà sáng lập và chủ tịch công ty, ông Yeung Kwok-keung, khẳng định robot, nông nghiệp thông minh cùng với bất động sản sẽ là ba lĩnh vực kinh doanh chính của tập đoàn này.

“Chúng ta đang mở đường để trở thành một công ty công nghệ cao. Chúng ta sẽ nắm lấy kỷ nguyên robot xây nhà. Đó chỉ là vấn đề thời gian mà thôi. Chúng ta sẽ làm được điều này và nó sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh trong tương lai”, ông Yeung nói.

Nhà hàng sử dụng robot đầu tiên của Country Garden tại Phật Sơn, Quảng Đông sẽ mở cửa sau Tết âm lịch còn robot xây dựng đầu tiên dự kiến bắt đầu tham gia xây nhà ngay vào quý II năm nay.

Các nhân viên của Country Garden đang thử nghiệm một robot xây dựng tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Ảnh: Country Garden.

Trong khi đó, bên cạnh xe điện, Evergande cũng có kế hoạch chi tiết đầu tư 16,1 triệu USD cho việc chuyển sang các lĩnh vực ông nghệ cao như khoa học đời sống, khoa học lượng tử, hàng không, năng lượng, AI và nông nghiệp hiện đại.

Greenland Holdings, công ty đứng thứ sáu trong ngành bất động sản Trung Quốc về doanh thu 2013 cũng đã đầu tư 44 triệu USD vào công ty công nghệ AI DeepBlue.

Và China Vanke, công ty nằm trong nhóm 3 doanh nghiệp bất động sản lớn nhất Trung Quốc, cũng bắt đầu tham gia liên doanh với nhiều công ty công nghệ lớn như Microsoft, startup về AI SenseTime, nhà sản xuất xe điện Nio. Với riêng Microsoft, China Vanke đang muốn hợp tác phát triển các dự án nhà thông minh.

Tại Hội nghị Thế giới về AI năm 2018, CEO China Vanke, ông Yu Liang, tuyên bố công nghệ sẽ trở thành động lực mới của công ty này vào năm 2024. Yu Liang hy vọng AI, dữ liệu lớn, Internet vạn vật (IOT) và điện toán đám mây có thể giúp China Vanke xây dựng nền tảng cơ bản cho hoạt động kinh doanh cốt lõi của mình.

Quan hệ tốt với chính phủ là điều sống còn

Tuy nhiên, chắc chắn những đại gia bất động sản Trung Quốc sẽ không bỏ rơi mảng kinh doanh truyền thống vốn được ví như “con bò sữa” của mình.

“Việc đầu tư vào robot không phải là một sự đa dạng hóa mà là cách để nâng cao khả năng cạnh tranh của các sản phẩm bất động sản”, Mo Bin, CEO Country Garden chia sẻ với SCMP. “Chúng tôi sẽ không từ bỏ bất động sản. Đó là lĩnh vực kinh doanh chính của chúng tôi. Nếu không còn phát triển nhà ở, những khoản đầu tư vào AI, robot sẽ trở nên vô nghĩa”.

Trong ngắn hạn, chắc chắn bất động sản vẫn là chiếc “máy in tiền” quan trọng nhất.

Alan Jin, chuyên gia phân tích bất động sản tại ngân hàng Mizuho

Vị CEO này cho biết việc kiểm soát chi phí là lý do hàng đầu khiến công ty chuyển sang đầu tư robot xây dựng. “Nếu đầu tư 30 tỷ USDvào robot, chúng tôi sẽ tiết kiệm được 5% trong tổng số 89 tỷ USDchi phí xây dựng công trình. Đó là một khoản lợi khổng lồ” – ông Mo cho hay.

Cheng Guangyu, phó chủ tịch Country Garden, thì cho rằng robot có hiệu suất công việc cao hơn con người với các công việc lặp đi lặp lại. Country Garden đã thử nghiệm những con robot có thể nấu ăn và làm các công việc xây dựng.

Các nhân viên của Country Garden đang thử nghiệm một robot nấu ăn tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Ảnh: Country Garden.

“Xây nhà trong tương lai sẽ giống như làm xe hơi khi hầu hết quy trình có thể hoàn thành bằng máy móc tự động hóa. Tất cả công ty bất động sản đều đang có tốc độ xây dựng tương đương nhau. Những dịch vụ cộng thêm sẽ làm một công ty trở nên khác biệt trên thị trường”, ông Cheng nói.

Nhưng Shen Jianguang, chuyên gia kinh tế trưởng tại công ty tài chính JD Finance, khẳng định các doanh nghiệp bất động sản hiểu rằng việc mở rộng sang những lĩnh vực mà Bắc Kinh đang chú trọng sẽ giúp ích nhiều cho các dự án bất động sản của họ. Đây mới là lý do quan trọng nhất.

“Một mối quan hệ tốt đẹp với chính quyền là điều cực kỳ cần thiết với mọi công ty bất động sản”, ông Shen đánh giá. “Nếu đầu tư vào những lĩnh vực chính phủ khuyến khích, bạn có thể kỳ vọng sẽ nhận được ưu đãi từ các cơ quan chức năng. Ví dụ, khi đó việc xin phép bán nhà trước khi xây xong sẽ dễ dàng hơn, qua đó tiết kiệm được chi phí tài chính”.

Nếu đầu tư vào những lĩnh vực chính phủ khuyến khích, bạn có thể kỳ vọng sẽ nhận được ưu đãi từ các cơ quan chức năng.

Shen Jianguang, chuyên gia kinh tế trưởng tại công ty tài chính JD Finance

Alan Jin, chuyên gia phân tích bất động sản tại ngân hàng Mizuho, nhận định giai đoạn các doanh nghiệp bất động sản Trung Quốc sắp trải qua sẽ có nhiều lo lắng lẫn hy vọng.

“Bạn sẽ chứng kiến ngày càng nhiều công ty bất động sản đi theo con đường công nghệ như những đại gia trong ngành này dù chẳng ai biết những hoạt động kinh doanh mới có thể sinh lời hay không. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, chắc chắn bất động sản vẫn là chiếc “máy in tiền” quan trọng nhất”, ông Jin nói.

Ngay cả tập đoàn Wanda, một trong những đế chế kinh doanh lớn nhất Trung Quốc, cũng đang phải học cách làm thế nào để mở rộng hoạt động kinh doanh sao cho phù hợp với tầm nhìn của ông Tập Cận Bình về đất nước. Wanda đã phải từ bỏ kế hoạch đổ 9,3 tỷ USD vào lĩnh vực du lịch và khách sạn sau khi Bắc Kinh để mắt đến những khoản mua sắm khổng lồ bên ngoài biên giới Trung Quốc của doanh nghiệp này.

Mới vài năm trước, chủ tịch của Wanda, Wang Jianlin còn nói rằng ông ta muốn vượt mặt công viên Disneyland ở Thượng Hải bằng một loạt công viên giải trí xa hoa của riêng mình. Nhưng giờ đây, sau khi bán bớt tài sản và vượt qua sự giám sát của cơ quan chức năng, ông Wang đang cho xây dựng một công viên trị giá 1,74 tỷ USD tái hiện lại những ngày sơ khai của Đảng Cộng sản Trung Quốc vào những năm 1930 ở thị trấn Diên An, tỉnh Thiểm Tây.

“Ngành công nghiệp này đã nhìn thấy giới hạn của mình”, Danielle Wang, nhà phân tích thị trường bất động sản Trung Quốc tại công ty chứng khoán DBS Vickers, đưa ra quan điểm. “Kỷ nguyên tăng tưởng mạnh mẽ đã qua và giờ đây sự mở rộng của các doanh nghiệp bất động sản Trung Quốc sẽ chậm lại. Họ cần những động lực mới để tăng trưởng trong tương lai”.